Thư viện Chánh Pháp / Tác phẩm mới / Tu đúng, Tu trật

Tu đúng thành Phật, tu trật thành ma

KS. Minh Bình

“Tu đúng thành Phật, tu trật thành ma.”, đó là lời ngài Minh Đăng Quang đã dạy, hình như vậy. Tìm xem trong bộ Chơn Lý, thấy bài Chơn lý 12 – Khất Sĩ, Sư trưởng Minh Đăng Quang đã viết điều đó thế này:

“Đạo Khất sĩ chơn lý chánh pháp của trường võ trụ, là đạo bát chánh Niết-bàn, không bậc hiền Thánh nào dám khinh rẻ, không kẻ quỷ ma nào được thấu đạt, chánh giáo cao siêu hơn hết, kẻ hành đúng sẽ thành Phật, người hành trật sẽ làm ma, thật là quý nhất trong đời, tuy lý sự hiển nhiên như mọi bữa, mà ít ai lưu tâm trụ ý nghĩ soi nhìn, cùng dám hy sinh hành đạo! Vậy nên nay bằng sớm mà ta hiểu được, đến chiều có thác dạ cũng vui mừng! Dầu người đã tuổi hơn trăm, may mặc được áo khất sĩ giải thoát trong một thời, cũng là duyên may mắn cho bước chân ngàn đời nay đã định! Áo giải thoát mà vua quan trời thần không thể có, mặc nó vào nhẹ tợ lông hồng, trôi bay khắp võ trụ non sông, ai mà lại chẳng mong cầu ước muốn!”

Qua đoạn trích dẫn trên, thì “kẻ hành đúng sẽ thành Phật, người hành trật sẽ làm ma” cũng tương tự với “Tu đúng thành Phật, tu trật thành ma.”, nên sẽ chọn câu gọn hơn để phân tích.

Thoạt nghe, lời này khiến người ta e ngại đạo Phật, rồi lại khiến người ta nghi ngờ đạo Phật. Sao tu đạo Phật nguy hiểm thế? Lâu nay thường nghe nói đạo Phật là toàn thiện mà? Thì ra đi tu theo đạo Phật cũng có thể thành ma sao? Cách nói của ngài Minh Đăng Quang nghe lạ, ta nên bình tĩnh suy xét.

1. Đầu tiên, xét lại “tu”, là một động từ, tiếng thuần Việt nghĩa là “sửa”. Sửa cái gì vậy? – Sửa chính mình. – Là sửa cái gì, cụ thể hơn? – Thì cái gì là mình đều phải sửa, theo gương đức Phật. – Vậy tu theo gương đức Phật là tu cái gì? – Ai cũng biết là tu Giới Định Huệ, ứng theo ba nghiệp Thân Miệng Ý của chính mình, các kinh sách nhà Phật đều đã dạy rõ, mà khi nói ngắn gọn “tu” thì ý nghĩa của nó chính là “tu Giới Định Huệ”, việc hiển nhiên không cần bàn cãi nữa.

2. Tiếp theo, đã nêu ra điều cơ bản ai cũng biết, rằng “tu” tức là “tu Giới Định Huệ”, thì cả ngày đêm lo tạo nghiệp tôn giáo là không tu. Không tu chẳng phải là tu trật, đâu có thành ma, nên miễn bàn về không tu.

3. Thứ ba, tìm hiểu về tu trật, vì tu đúng ai cũng biết, chẳng qua là không tu thôi! Xin kể vài chuyện để dẫn chứng về tu trật:

– Sách Đại Trí Độ Luận, tác giả là Bồ-tát Long Thọ đã kể một chuyện: Có vị A-la-hán thường vào long cung ăn, khi trở về đưa bình bát cho một sa-di rửa. Trong bát còn thừa vài hạt đồ ăn, sa-di ấy ngửi thấy rất thơm, ăn rất ngon, mới tìm cách lén theo thầy. Hôm sau, sa-di vào núp dưới giường dây của thầy, hai tay nắm chặt chân giường, khi thầy đi thì cả cái giường cùng vào long cung. Bấy giờ rồng hỏi: “Kẻ này chưa đắc đạo, vì sao ngài đem đến?”. Thầy đáp: “Tôi không biết nó lén núp dưới giường.”.

Sa-di ấy được ăn cơm rất ngon, lại thấy long nữ đẹp không ai bằng, nên tâm rất thích, liền ước nguyện rằng: “Ta sẽ tạo phước, chiếm lấy chỗ rồng ở.”. Trở về, sa-di ấy nhất tâm bố thí, trì giới, nguyện sớm được làm rồng. Vị A-la-hán quở trách sa-di có tâm tà, nhưng sa-di vẫn kiên trì làm việc sai trái, bất tuân lời thầy dạy.

Một thời gian sau, khi đi nhiễu quanh chùa, thấy dưới chân có nước trồi lên, sa-di tự biết đã đắc quả rồng, liền đi thẳng đến hồ rồng đó nhảy xuống. Sa-di chết thân người, liền tái sanh thành rồng lớn theo phước đã tạo, nó giết rồng kia chiếm lấy long cung, máu rồng nhuộm đỏ cả hồ nước! Vị A-la-hán dẫn Tăng chúng đến bên hồ xem…

– Có ông sư Minh Chí ỷ là đệ tử của Trưởng đoàn, nên tự tung tự tác. Rồi bởi phóng túng mà không còn xuất gia được, phải hoàn tục, Minh Chí về thế làm nghề lái xe tải. Một lần lái xe qua cầu Đồng Nai, cầu bị sập, xe Minh Chí lao xuống sông, phía sau và phía trước có bốn xe tải cùng bị rớt xuống sông, đè lên xe Minh Chí, đến mấy ngày sau mới kéo xe Minh Chí lên được. Sau đó sư Trưởng đoàn ngồi thiền thấy Minh Chí biến thành con chó, chạy lẩn quẩn bên chân thầy!

Như ông đó tu trật chỗ nào? – Tự tung tự tác trong Tăng đoàn…

– Có sư kia tuổi đã bảy mươi lại sanh tật, cho mấy mẹ con một bà góa vào tịnh xá ở, để mỗi ngày có người quét dọn và nấu ăn… Rồi sư đó làm gì với bà góa mà để bà hàng xóm qua tịnh xá đánh ghen ầm ĩ mấy lần. Sư ra vườn kê dương vật lên gốc cây chặt đứt, đau quá la to, mấy bà chạy ra đưa sư ông đến bệnh viện cấp cứu. Dân xung quanh thấy quái lạ nên báo chính quyền, chính quyền xuống làm việc, Ban Đại diện Phật giáo cũng phải đến, tiếng xấu bay khắp nơi… Sau đó sư bị ung thư máu mà chết, chết rồi bị đọa, cái quả báo biết bao giờ mới hết đây!

Vị sư lớn tuổi này tu trật chỗ nào? – Ỷ làm thầy của nhiều người rồi phá giới Tỳ-kheo, đắc quả đời đời gắn bó với địa ngục. Ngày xưa đức Phật Thích-ca đã dạy: Phá giới là việc mà kẻ thù rất muốn mình làm! Sư đó đã cố gắng mấy chục năm để rồi lén lút mấy năm, và sẽ hối tiếc trong vô số năm!

– Kinh Thủ Lăng Nghiêm có kể chuyện tỳ-kheo Vô Văn (Không Nghe, Dốt Học). Sư Vô Văn tu thiền định đắc Tứ thiền, một việc không phải ai cũng làm được. Sư cho rằng mình đã đắc quả A-la-hán, mà không chịu thưa thầy hỏi bạn về chỗ thành tựu của mình. Cuối đời, lúc Vô Văn sắp mạng chung, chỗ sanh là trời Tứ Thiền hiện đến, việc tốt chứ đâu xấu, nhưng sư trách Phật đã nói dối, bậc A-la-hán sao còn tái sanh! Bởi khởi tâm giận và tâm bất kính Phật ngay lúc mất (với sức mạnh của định lực) nên sư liền đọa vào địa ngục. Sau đó chúng tỳ-kheo thưa hỏi Phật Thích-ca: “Bạch đức Thế Tôn, vị sư siêng năng trì giới và nhập định đó đã sanh về chỗ nào?”. Đức Phật dạy: “Ông ta đã bị đọa địa ngục rồi!”. Nghe Phật nói, các tỳ-kheo đều hết sức kinh ngạc. Đối với bao nhiêu người đồng tu, Vô Văn là một nhà sư mẫu mực!

Hãy xem, Vô Văn tu không trật mà lại thành trật lớn, tiếc thay!

– Có rất nhiều người, theo sự kêu gọi và hướng dẫn của chư Tăng, Ni, đã thường đi bố thí. Do nhân bố thí sẽ đắc quả giàu có sung túc nhiều đời, cảm ứng tự nhiên của nhân quả, không phải do Phật trời nào can thiệp. Trong đó có không ít người đã bố thí với tâm nóng nảy, khó khăn, kể lể… Tu bố thí như thế thì sẽ không được quả lớn mà cuộc sống có những ngang trái!

Cho nên phải rất lưu ý: Cách cho to hơn của cho, tu tâm là chính mà tu phước là phụ theo. Ba nghiệp thân miệng ý là nguồn phước và cũng là gốc tội của mình đó. Ba nghiệp là tâm, tâm là ba nghiệp, đừng lầm tâm chỉ là cái ý nghĩ.

Chính Trí Đức cũng lầm tâm là ý nghĩ, nên đã dịch hai câu đầu tiên của Kinh Pháp Cú là: “Trong các pháp, tâm dẫn đầu, tâm làm chủ…”. Còn Thích Minh Châu đã dịch đúng: “Ý dẫn đầu các pháp / Ý làm chủ, ý tạo…”. Rất nhiều người đã không chú ý đến điều này.

– Ngày nay, có rất nhiều người xuất gia theo nhà Phật nhưng không biết làm gì cho hết thời gian ở chùa, nên vùi đầu vào sách vở nhà Phật để tìm vui. Tuổi trẻ của quý vị ấy là những ngày tháng đi học các trường Phật học, hết khóa này lại sang khóa khác… Thế là đi tu bao năm tháng mà các vị vẫn đứng ngoài cửa đạo, thật đáng tiếc!

Các Tăng, Ni trẻ này không tu hay là tu trật? – Nếu nhận mình là người tu thì các vị đã tu trật, trật cả nhận thức và hành vi. Nếu nói từ từ rồi vào thiền viện tu thì đã thừa nhận chính mình không tu rồi. Làm Tăng, Ni mà không tu là sao?

4. Thứ tư là xét đến thành Phật thành ma. Đây là cách nói chung, với “thành Phật” là thành tựu các quả Thánh, và “thành ma” là thành các quả báo linh tinh trong ba cõi sáu đường luân hồi sanh tử. Tu hành có công năng làm cho người ta thành Phật thành ma, tức là tác dụng của tu hành lớn lao không thể tưởng hết, nó bao trùm mọi dạng sống.

Nguyên lý là: Tu sửa ba nghiệp là tạo chánh nhân cho mình, từ đó hình thành mọi quả báo trong tất cả các cảnh giới. Như người đời có ai lại không gây tạo ba nghiệp mỗi ngày? Vậy chính người đời cũng tu thụ động đấy chứ! Họ cũng không đứng ngoài nguyên lý này.

Tu hành là tu sửa chính mình nên sẽ đưa đến những thành tựu rất lớn lao hoặc những tác hại rất to tát. Nếu như nấu cơm, nấu đúng thành cơm nấu trật thành cháo, là việc không đáng kể, không có gì nguy hiểm. Còn tu hành lại quyết định vận mệnh của chính mình trong đời này và vô số đời khác, đồng thời lại có ảnh hưởng đến nhiều người khác nữa, thì tu hành đâu phải là việc tầm thường như hết thảy những việc khác ở đời.

Một kiếp tu hành ngàn đời rảnh khổ

Một thời ngộ đạo vạn thuở yên vui!

Tu hành là sự nghiệp vĩ đại nhất trong tất cả mọi sự nghiệp ở đời.

5. Vậy an toàn nhất là không tu, không làm một chiến sĩ đánh giặc Phiền não, không làm lính của Phật, sống thong thả vô tư chăng? Kế hoạch này không tệ.

Mà đã không tu thì đừng đóng vai người xuất gia. Bởi mang thân phận kẻ xuất gia, gánh trách nhiệm thay Phật hành đạo và thọ nhận sự cung kính cúng dường của người, mà không tu thì lại thành tu trật mất rồi! Thế là rơi vào phạm vi Tu trật thành ma…

Tóm lại, tu đúng và tu trật là chuyện của những người tu hành, từ xưa tới nay, ở mọi nơi, dù mang danh nghĩa là đạo gì.

------------------------------------------------------------------